Wanneer de buitenplaats Dijckerwaal is gebouwd is niet met zekerheid te zeggen.
De oudste resten die bij archeologisch onderzoek zijn gevonden gaan terug tot de 15e eeuw, maar permanente bewoning lijkt niet eerder dan in de 16e eeuw te hebben plaatsgevonden.
In een verkoopakte uit 1737 wordt de buitenplaats Dijckerwaal omschreven als: “een seer vermaakelijke Hofstede, genaamt Dijckerwaal geleegen even agter de dorpe van Naaldwijk aan de rijweg van daar naar s-Gravensande, zijnde voorsien met een seer schoone en logeable heerenhuijsinge, tuijnmanshuijsing, koetshuijs en stalling voor acht paarden, alsmede met een extraordinaire groote en vischrijke vijver, wateringen, cingels, laanen, tuijnen en boomgaarden met het regt omme twee paar broedende swaanen te mogen houden op of om de voorschreeve hofsteede, welk regt te leen gehouden werd van den huijse van Wassenaar”.
Op het kaartje hierboven is te zien waar de buitenplaats lag. Linksboven zien we de Waalweg (nu Naaldwijkseweg).
Ter hoogte van de scherpe 90-gradenbocht van deze Waalweg staat nu het benzinestation Texaco. Binnen het paars gekleurde kader (water) staat het herenhuis Dijckerwaal. Het grote paars gekleurde vlak is de grote visrijke vijver, waar de verkoopakte over sprak.
In een archeologisch onderzoeksrapport lezen we over deze vijver: De vraag of de waterpartij een natuurlijke oorsprong heeft kan niet met zekerheid beantwoord worden.
Echter, afgaande op de grote variaties in de diepte van de waterpartij lijkt een natuurlijke oorsprong als vloedkreek waarschijnlijk. Daarnaast moet het uitgraven van een waterpartij tot een diepte van maximaal 4,8 m een aanzienlijk tot haast onwaarschijnlijk karwei geweest zijn. De scherpe begrenzingen van de waterpartij doen wel menselijke invloed vermoeden. Het is dan ook het meest waarschijnlijk dat de waterpartij een natuurlijke oorsprong heeft en bij of na de bouw van de buitenplaats door menselijk ingrijpen is omgevormd tot een rechthoekige vijver.
Het grote herenhuis op de buitenplaats, dat toebehoorde aan de familie Van Rijckevorsel, is in 1856 “op afbraak” verkocht en datzelfde jaar nog gesloopt. De bijgebouwen (met drie daken) bleef nog gespaard, evenals de vijver (die uiteindelijk rond 1890 is gedempt) en het markante toegangshek aan de rand van de buitenplaats.
In 1920 is ook de grond van de buitenplaats en de bijgebouwen verkocht door Van Rijckevorsel.
In 1921 kreeg groentekweker A. Boers het stuk grond nabij het voormalige toegangshek in handen. Hij liet er rond 1921 een tuinderswoning bouwen. De bijgebouwen van de buitenplaats zijn nog blijven staan tot 1943, toen ze in opdracht van de Duitsers gesloopt moesten worden wegens de aanleg van de tankval.
Op deze tekening zien we rechts het woonhuis van Boers en linksachter de drie daken van de bijgebouwen van de buitenplaats Dijkerwaal.
Het unieke 18e eeuwse Lodewijk XV-toegangshek, dat vanaf 1856 eigenlijk zonder functie langs de kant van de Naaldwijkseweg stond, is op aandringen van een aantal historici bewaard gebleven en uiteindelijk in 1938, na restauratie, herplaatst bij kasteel De Binckhorst in Den Haag, waarbij de letters Dijkerwaal op het hek zijn gewijzigd in Binckhorst.
Bronnen:
Jan Buskes van het Historisch Archief Westland, in het artikel “het hek van Dijckerwaal”, op WOS.nl van 6-12-2020;
Archeologisch rapport Dijckerwaal ‘s-Graven-zande; auteurs: Drs. B.A. Corver, L. Ouwerkerk BA met bijdragen van drs. J. de Kramer en drs. R. Houchin (Earth Integrated Archaeology), onder redactie van M. Berkhout MA